سیاستهای نادرست حزب عدالت و توسعه در عرصه بین المللی خشم مردم ترکیه را بر انگیخته است. رجب طیب اردوغان نخست وزیر و احمد داوود اوغلو وزیر امور خارجه این کشور طی دو سال اخیر به مجری سیاستهای کاخ سفید در خاورمیانه تبدیل شده اند. دخالت دولت ترکیه در اوضاع داخلی سوریه و عراق سبب شده است تا بحرانهای امنیتی در منطقه گسترش پیدا کند. اردوغان تصور میکرد که میتواند بدون دغدغه و در سایه حمایت طرفداران حزب عدالت و توسعه به سیاستهای نادرست خود ادامه دهد.غرور رجب طیب اردوغان و اعضای حزب عدالت و توسعه باعث شد تا آنها نسبت به درخواست عمومی شهروندان خود مبنی بر توقف مداخله جویی‌های آنکارا در دیگر کشورهای خاورمیانه اقدامی صورت ندهند. مسائلی مانند استقرار موشکهای پاتریوت ناتو در خاک ترکیه نیز بر خشم عمومی نسبت به سیاستهای اردوغان افزود. حال نخست وزیر ترکیه شاهد است که به بهانه تخریب پارک میدان تقسیم در استانبول، ملت ناراضی ترکیه در سایر شهرها به پاخاسته و علیه سیاست داخلی و خارجی اردوغان فریاد اعتراض سر میدهند. لحن تند رجب طیب اردوغان در قبال معترضین و متهم کردن آنها به همدستی با تروریستها از سوی حزب عدالت و توسعه نتوانسته خللی در اعتراضات ترکیه ایجاد کند. اعتراضها در استانبول و دیگر شهرهای ترکیه کماکان ادامه دارد. در چنین شرایطی شاهد هستیم که حتی اصلی ترین مقامات ترکیه و حزب عدالت و توسعه نیز نسبت به عملکرد و نحوه برخورد اردوغان با معترضین ناراضی هستند. یکی از این افراد عبدالله گل رئیس جمهور ترکیه است.
درحالی که اردوغان معترضان را اعضای گروه‌های افراطی و آشوبگر میداند، عبدالله گل تظاهرات را حق معترضان در هر جامعه دموکراتیک میداند. به راستی نتیجه این اختلاف دیدگاه چه خواهد بود؟ در این راستا لازم است به دو نکته اساسی اشاره کنیم. نخست اینکه اختلاف دیدگاه نخست وزیر و رئیس جمهور ترکیه بر سر اعتراضات اخیر اختلافی اندک نیست! به عبارت بهتر، اختلاف دیدگاه میان اردوغان و عبدالله گل عملا اختلاف دیدگاه بنیادینی است که با شکل گیری تحولات اخیر ترکیه آشکار شده است. این اختلاف دیدگاه از ابتدا نیز میان رئیس جمهور و نخست وزیر ترکیه وجود داشت. بیدلیل نبود که زمان انتخاب عبدالله گل به عنوان رئیس جمهور ترکیه برخی از اعضای حزب عدالت و توسعه که به اردوغان گرایش داشتند نسبت به حضور گل در مسند ریاست جمهوری نظر مساعدی نداشتند. هم اکنون عبدالله گل به عنوان رئیس جمهور ترکیه خود نیز درگیر بحران شده است. گل نمی تواند نسبت به بحران امنیتی و سیاسی تازه‌ای که در کشورش رخ داده است بیتفاوت باقی بماند.
نتیجه عینی ادامه این روند شکل گیری بحران رهبری در حزب عدالت و توسعه است. بدون شک موضع گیری متفاوت عبدالله گل و اردوغان نمایانگر وجود دو دیدگاه متفاوت در راس حزب عدالت و توسعه است. طرفداران حزب عدالت و توسعه نیز از این اختلاف دیدگاه مصون نخواهند ماند هم اکنون برخی طرفداران و وابستگان حزب عدالت و توسعه مواضع اردوغان در قبال معترضین را قبول نداشته و حتی آن را خطرناک میدانند. در مقابل، عده‌ای دیگر از اعضای حزب عدالت و توسعه با مواضع رئیس جمهور این کشور یعنی عبدالله گل مخالف بوده و معتقدند باید به سخت ترین نحو ممکن با معترضین برخورد کرد. طی یک دهه اخیر همواره نامهای عبدالله گل و اردوغان در کنار یکدیگر قرار داشته است. عبدالله گل مدتی وزیر امور خارجه ترکیه بوده است و از این رو نسبت به عواقب و تبعات بین المللی آنچه در کشورش میگذرد آگاه است. در چنین شرایطی عبدالله گل ادبیات اردوغان و نحوه رفتار وی با معترضین را به هیچ عنوان قبول ندارد. عبدالله گل بر خلاف اردوغان، تصمیم گرفته است امتیازاتی به حزب جمهوریخواه خلق و معترضین دهد تا بتواند مانع از گسترش درگیری‌ها در کشورش شود. رئیس جمهور ترکیه در تازه ترین اظهارات خود اعلام کرده است که پیام معترضین را دریافت کرده است. این اظهار نظر عبدالله گل با عصبانیت و خشم اردوغان رو به رو شد. نخست وزیر ترکیه در واکنش به اظهارات عبدالله گل اعلام کرده است که وی، بر خلاف رئیس جمهور ترکیه هیچ پیامی را در یافت نکرده است! این اظهارات اردوغان معنایی جز خشم و نارضایتی نخست وزیر ترکیه از رویکرد رئیس جمهور این کشور در قبال اعتراضات ندارد. از سوی دیگر، در جریان اعتراضات اخیر ترکیه عبدالله گل به شدت نگران از دست رفتن وجهه بین المللی کشورش است. او از معترضین خواسته است تا به منازل خود باز گردند و بیش از این آبروی کشورشان را در محافل بین المللی نبرند! این در حالی‌است که رجب طیب اردوغان توجهی به این مسئله ندارد و رویکرد تحکم آمیز خود در قبال معترضین را ادامه میدهد.
سرمقاله شماره 71 انصار
تاریخ 1392/3/19
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/157
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
